چرا ایمنی انبارها مهم است؟

انبارها از جمله بخش های بسیار مهم و استراتژیک در زنجیره حمل و نقل و لجستیک به حساب می آیند. بسته به موقعیت قرارگیری انبار در زنجیره تأمین، می تواند برای نگهداری و انبارش کالای و مواد اولیه و یا کالای مصرفی تمام شده مورد استفاده قرار گیرند. در مقاله چیدمان انبار به ذکر اصول و استانداردهای مورد استفاده در زمینه قفسه بندی و چیدمان کالا اشاره کردیم. در این مقاله قصا داریم ازلاماتی را که برای حفظ ایمنی انبارها لازم الاجرا است بیان نماییم.

فارغ از نوع کالایی که در انبارها انبارش می شود، برخی استاندرادها و الزامات برای نگهداری کالا در این اماکن وجود دارد. برخی استانداردها و الزامات ایمنی در انبار بصورت مشترک در تمامی انواع انبار لازم الاجرا است. برخی از این موارد از قرار زیر است:

انبارها بر اساس ساختمانی بر سه نوعند:

1. انبارهاي روباز
2. انبارهاي مسقف يا کاملا پوشيده
3. انبارهاي سرپوشيده بدون ديوار

نکات مهم در احداث انبارها

نكاتي كه براي احداث انبارها بايد در نظرگرفته شوند عبارتند از:

1. بايد از سطح زمين هاي اطراف بالاتر باشد .
2. آبگير و نمناك نباشد .
3. ديوارها و سقف ها بدون استثناء بايد از مصالح غير قابل اشتعال بكار برده شود .
4. كف انبارها بايد از بتن مسلح و مقاوم باشد تا در برابر وزن اجسام قابليت تحمل را داشته باشد .
5. كف انبارها بايد داراي شيب ملايم باشد تا در صورت شسشتو آب در محل هايي از آن جمع نشود .
6. درب انبارها بايد از جنس فلز و سطح داخلي آن صاف و بدون شكاف باشد .
7. پنجره انبارها بايد فلزي و مجهز به حفاظت و تور سيمي باشد.
8. داخل انبارها بايد به نسبت حجم آن دستگاه تهويه و هواكش داشته باشد.
9. سيم كشي برق بايد توكار و از داخل ولوله هاي مخصوص انجام گيرد و كليد و پريزها و روشنايي از نوع ضد جرقه باشد.
10. انبارها بايد مجهز به وسائل و ابزار آتش نشاني باشد.
11. فواصل بين هر رديف از اجناس در انبارهايي كه عرض آنها بيش از 20 متر است در نظر گرفته شود.
12. در صورت تردد وسائط نقليه در داخل انبار اگزوز آن مجهز به فيلتر جرقه گير باشد.
13. نحوه چيدن بسته ها به روي چيدن آجر به طوري باشد كه مهار باشد.
14. فاصله كالاهاي ديوار جانبي حداقل 60 سانتي متر باشد.

الزامات ایمنی كف انبار

كف انبار بايد نسبت به مايعات غيرقابل نفوذ و داراي سطحي صاف و غير لغزنده باشد و فاقد هرگونه ترك و شكاف باشد و به راحتي تميز شود. مقاومت كف انبار نيز در رابطه با نوع كالا و تجهيزات حمل و نقلي كه مورد استفاده قرار مي‌گيرند تعيين مي‌شود.

الزامات ایمنی سقف انبار

سقف انبار بايد به گونه‌اي باشد كه از ورود آب باران به درون انبار جلوگيري كرده و در عين حال در صورت بروز آتش‌سوزي بتواند دود و گرماي حاصله را خارج نمايد.

الزامات قفسه بندی انبار

انتخاب نوع قفسه های انبار علاوه بر فضای انبار به نوع کالا نیز بستگی دارد. به عنوان مثال برای کالاهایی که با پالت ذخیره می شوند، قفسه بندی راک پالت مناسب است و برای کالاهای سبکتر قفسه های فلزی کاربرد بیشتری دارند. همچنین انتخاب نوع قفسه به سطح اتوماسیون به کار رفته در انبار نیز وابسته است. در انبارهای با سطح مکانیزاسیون بالا که اغلب جابجایی کالا توسط ربات انجام می شود، نوع قفسه بندی متفاوت از انبارهایی است که جابجایی کالا توسط اپراتور انجام می شود.

از مهمترین الزامات قفسه بندی در سطح انبار، رعایت تناسب کالای بارگذاری شده با تحمل وزنی قفسه است. بارگذاری بیش از حد مجاز می تواند منجر به آسیب کالا و از بین رفتن قفسه شود.

از دیگر نکات مهم و قابل توجه اطمینان از اتصال و نصب صحیح قفسه بندی است. برای این منظور استفاده از اتصالات استاندارد ضروری است.

سایر الزامات ایمنی انبار

• مقادیر زیاد (بیش از ۵۰۰ هزار لیتر یا معادل آن) مواد بسته بندی شده یا قابل اشتعال بالا را باید در انبارهای مجزا یا در اتاق های مقاوم در مقابل حریق ساخته شده و با درهای فلزی مجهز گردیده نگاهداری شوند
• محل انبار باید از کانونهای خطر ـ محل‏های سیل‏گیر و جذر و مد دور باشد .
• آب انبارها با آب ذخیره کافی در محوطه انبار وجود داشته باشد .
• سیستم لوله‌‏کشی آب با بازده حداقل 2830 لیتر در دقیقه (750 گالن آمریکائی در دقیقه ) با فشار 10/5 کیلوگرم بر سانتیمتر مربع (150 پوند بر اینچ مربع ) برای مدت حداقل سه ساعت ضروری است .
• مجهز بودن هر یک از وسائل نقلیه سبک یا سنگین که برای عمل تخلیه و بارگیری و یا نقل و انتقال کالاها به داخل محوطه انبار وارد می‏شوند و یا در آنجا مشغول فعالیت هستند , به یک دستگاه کپسول آتش نشانی .
• توصیه می‏شود محل ساختمان انبار طوری انتخاب شود که امکان سرایت آتش از خارج به آن کمتر باشد و در عین حال به منابع آب و یا شیرهای آتش نشانی شهر نزدیک باشد.

ایمنی پرسنل انبار

از دیگر نکات بسیار مهم در انبارها حفظ سلامت و ایمنی کارکنان انبار است. فرآیندهای انبار در صورت عدم رعایت موارد ایمنی ممکن است منجر به وارد آمدن آسیب به افراد شود. برای جلوگیری از این احتمالات، استفاده از دستورالعمل های ایمنی در سطح انبار ضروری است. همچنین لازم است پرسنل هر بخش آموزش های لازم حین کار را دریافت نموده و به علاوه نحوه مدیریت و عملکرد در شرایط بحران را نیز بیاموزند.

علاوه بر پرسنل، رفت و آمد تجهیزات و وسائط نقلیه نیز بایستی تابع قوانین بوده و از دستورالعمل های تهیه شده آن پیروی نمایند.