انبارهای مکانیزه به کدام گروه از انبار اطلاق می شود؟
در شغل انبارداری مبحث بسیار مهمی همیشه مطرح بوده است به نام تجهیزات انبار. پیشرفت علم تاثیر چشمگیری در ساخت و توسعه تجهیزات انبارداری بوجود آورده است و به تجهیزات انبار مکانیزه ختم شده است. انباره مکانیزه به فرآیندی اطلاق میشود که تجهیزات مخصوص انبار بگونهای بروز و اساسی باشد که بیشتر فرآیندهای انبار بدون کمک نیروی انسانی انجام پذیر باشد. در این مقاله هدف معرفی تجهیزات انبار مکانیزه و نشان دادن پیوستگی و اهمیت وجود آنها در یک انبار است.
اهمیت انبار مکانیزه بیش از هر جایی و هر شغلی برای کارخانهها، فروشگاهها و هایپرهای زنجیرهای است. چرا که انبارداری بهینه و استفاده از تجهیزات انبارداری بروز میتواند نقشی موثر در افزایش کیفیت ارائه محصولات به مشتریان و از طرفی افزایش بازده و سود داشته باشد.
تجهیزات انبار کدام گروه از محصولات است؟
اگر بخواهیم در مورد ابزارها و تجهیزات انبار به صورت کامل شرح و توضیح دهیم فهرستی طولانی و تمام نشدنی بدست میآید، اما به صورت کلی تجهیزات انبارداری را در چند دسته کلی میتوان طبقه بندی کرد:
- تجهیزات ذخیره سازی
- تجهیزات جابجایی
- تجهیزات چیدمان
- تجهیزات مدیریت عملیات انبار
تمامی تجهیزات در انبار مکانیزه در جهت مدیریت، انتخاب و ارائه به موقع و درست محمولهها بکار گرفته میشوند. حال به تفکیک به توضیح هر یک میپردازیم.
بخش ذخیره سازی محموله:
در این بخش با استفاده از تجهیزات ذخیره سازی زمینی که عمدتا پالتهای چوبی هستند محموله و یا کالاها را روی زمین ذخیره میکنند. از رکهای قفسهای استفاده شده و حداکثر استفاده را از فضای انبار میکنند. این رکها امکان ذخیره سازی تا نزدیک سقف انبار را نیز فراهم میکنند.
عمده تجهیزات ذخیره سازی در انبار مکانیزه شامل: قفسه های کنسولی، سیستمهای ذخیره سازی که چگالی بالایی دارند، رکینگ عقب و جریان پالت و درایوها هستند. معمولا با استفاده از سیستمهای چگالی بالا میتوان فضای انبار را تنظیم کرد و یا افزایش داد. درضمن این سیستم ذخیره نیاز به خیلی از ابزارهای ذخیره سازی را نیز برطرف میکند. معمولا چون در این نوع انبارها راهروها کوچکتر هستند از پالتهای سه چرخ که به راحتی از راهروهای کم عرض عبور میکنند استفاده میشود.
بخش جابجایی محموله:
یکی از مباحث مهم در انبارداری مسئله جابجا کردن محصولات و کالاهاست. در اغلب انبارهای مکانیزه برای جابجا کردن محمولهها از انواع تجهیزات انبار همچون کامیون، بالابر با قابلیت چرخش، جکهای پالت، استکر و بالابرهای قیچی استفاده میشود.
اگر مدیریت انبار به صورت استفاده از حداکثر فضا باشد، برای جابجا کردن محموله از کامیونهای سوار بر ریل استفاده میکنند چرا که راهروها در این نوع انبارها بسیار باریک است و امکان عبور کامیون وجود و ماشینهای بزرگ وجود ندارد.
گاهی این سیستم به صورت عمودی و افقی و چرخشی نیز عملکرد دارد. بنابراین میتواند در خیلی از موارد برای ذخیره سازی یک راهکار عالی باشد و نیاز به پرسنل را نیز کاهش دهد.
البته برای جابجا کردن محمولههای بخصوص همچون درامها و رولهای فلزی و کاغذی از لیفتراکهای دیگری استفاده میکنند. دیگر ابزار مورد استفاده از حمل و نقل انبار نوارهای نقاله هستند که به چهار صورت غلتکی، ثقلی، منعطف و موقت عمل میکنند.
تجهیزات چیدمان:
چیدمان، طبقه بندی و دسته بندی کردن محصولات و محموله ها در انواع مختلف یکی از بخشهای تخصصی در انبارداری محسوب میشود و میتواند یکی از نقاط قوت انبار باشد. عملیاتهای چیدمان در انبارهای متفاوت به دو شکل کلی به ترتیب و همزمان، و یا منطقهای صورت میگیرد.
در روش “به ترتیب سفارش ها” در حالت به ترتیب، یا همزمان و یا گسسته چیده میشوند. اما در روش “منطقهای” جمع کنندههای هر بخش کار چیدن کالاهای یک بخش بخصوص را انجام میدهند. وقتی پالتهای مربوط به یک منطقه چیده میشود به آن واحد بارگیری اطلاق میشود. در این روش پالتها تنها از یک محصول مشابه پر میشوند. یعنی یک محصول در چند حالت متفاوت طبقه بندی میشود.
لیفتراکهایی که در انبار برای چیدمان در نظر گرفته شدهاند طراحیشان به صورتی است که اپراتورها دسترسی بسیار آسانی به بالاترین حد رک ها و پالتها را داشته باشند. جک های پالت در این بخش دستی و برقی هستند. اپراتور با استفاده از جک میتواند به مکانهای متفاوت برود و پالت خود را تکمیل کند.
پالت های سفارشی شده پس از تکمیل توسط ماشین ها و یا اپراتور تثبیت میشوند و سپس به بارانداز برای بارگیری تریلر فرستاده میشوند. در این بخش معمولا از تجهیزاتی همچون جک، دکمههای تسطیح تریلر، مهر و موم اسکله، پرده هوا و صفحات اسکله استفاده میشود. در باراندازها برای کاهش خطا در بارگیری از سیستم مکانیزه مهار خودکار بارگیری نیز استفاده میشود. این سیستم را میتوان بیشتر در اسکلهها مشاهده کرد که راه ارتباطی بین راننده تریلر و اپراتور بالابر خواهد بود.
مدیریت عملیات:
در این مرحله از تجهیز انبار بخصوص برای حفظ محموله ها روی یکدیگر و یا انتقال آنها استفاده میکنند که معمولا از طریق ایستگاهها و اپراتورها دستی و موبایلی قابلیت اجرا پیدا میکنند. با استفاده از این ابزارهای مکانیزه پرسنل میتوانند با در دست داشتن فهرست انبار محموله ها را جابجا کنند.
بارکدها یکی از ابزارهای فهرستیابی هستند و میتوان با استفاده از آن ها یک محموله و یا محصول را از دریافت تا جابجایی و موجودی مورد ردیابی و رصد قرار داد. مدیریت عملیات در انبار از این اصل پیروی میکند که همواره موارد زیاد جابجا شونده باید در نقطهای در دسترس قرار بگیرند تا هزینه و زمان کمتری برای جابجایی و چیدمان آن ها صرف شود.
دفاتر و میزانسن ها یکی دیگر از تجهیزات انبار در بخش مدیریت عملیات هستند که مورد استفاده پرسنل اداری قرار میگیرند و برای تنظیم انبار کاربرد دارند. قفسهای امنیتی نیز دیگر سیستمی هستند که پرسنل اداری انبار به آن احتیاج دارند.
محافظ های بالابر و طبقات یکی از دیگر از تجهیزات هستند که در بخش مدیریت عملیات جهت حفظ امنیت و سلامت پرسنل و اپراتورها مورد استفاده قرار میگیرند. قفسهها با این حصارها از یک سمت محکم میشوند و در این حالت امکان سقوط محموله از بالا کاهش پیدا میکند.
منابع: